«بررسی تمثیلات مشترک میان مثنوی های عطّار و مثنوی معنوی مولوی»

نویسندگان

سرور خانه بیگی

soroor khaneh beige شهروز جمالی

shahooz jamali

چکیده

«تمثیل» یکی از شیوه های بیانی است که از دیرباز برای تبیین و تفهیم آموزه­های دینی، اخلاقی، عرفانی و ... در جامعۀ انسانی به کار رفته است. بزرگان ادب عرفانی ما نیز، از جمله سنایی، عطّار، مولوی و ... از این شگرد برجسته در تفهیم اصول عرفانی و اندیشه­های متعالی خود بهره برده­اند و نکات ظریف و عالی غیر محسوس را به زبانی ساده و محسوس برای مخاطبان و خوانندگان آثار خود باز گفته­اند. مقالۀ حاضر ضمن تعریف و کاربرد «تمثیل» از دیدگاه­های دینی، ادبی، بلاغی و  خطابی، به بررسی تمثیلات مشترک میان عطّار و مولانا و شباهت­ها و تفاوتهای میان آنها می­پردازد و این نکته را آشکار می­­سازد که مولانا ضمن ارادت و انس با عطّار و آثارش، گاه دگرگونی­هایی در این تمثیلات ایجاد کرده و با بیانی نزدیک­تر به زبان مردم، این تمثیلات را پروده و به کار برده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس مثنوی معنوی مولوی

برای داشتن مدیریتی اثربخش باید توجه ویژه ای به شناخت معنای زندگی داشت . شناسائی معنای زندگی و حل مسائل ارزشی به وسیله هوش منطقی و عاطفی حاصل نمی شود ، بلکه باید از هوشی ورای هوشهای متعارف استفاده نمود ، که این موضوع در قالب مفهوم هوش معنوی بیان می شود . با توجه به همپوشانی مباحث معنویت و عرفان با یکدیگر ، هدف از انجام این تحقیق شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس نظریات عارفِ عالیقدر مولانا می ب...

متن کامل

مختصری از امثال و تمثیلات مشترک در مثنوی و ولدنامه

عنوان این مقاله «مختصری از امثال و تمثیلات مشترک در مثنوی و ولدنامه» است. ولدنامه، اثری است که در قالب مثنوی سروده شده است. این منظومه به تقلید از مثنوی مولوی در تفسیر دقایق عرفانی و اخلاقی همراه با تمثیلات دلکش است، که سلطان ولد تصویری درست از زندگی جسمانی و روحانی مولانا و حالات و مقامات مریدان و مصاحبان او را منعکس می‌کند. از مقایسه مثنوی معنوی با ولدنامه، چنین استنباط می‌شود که شاید سلطان و...

متن کامل

سنجش حکایات مشابه مولوی با مثنوی های عطار

بی تردید یکی از سرچثمه های زلال مولانا در بیان حکایات مثنوی معنوی، مثنوی های عطار است، به حدی که ازمجموح ٧٩٠ حکایت در شش دفتر مثنوی ٤٢ حکایت درمثنویهای عطار (مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، اسرار نامه) آمده است، که  بیانگر توجه مولانا به آثار عطاراست. ظاهرا مولوی مثنوی را به خواهثی حسام الدین چپلی و به تقلید از حدیقه نوشته است هرچند مولوی برای سنائی ارزش فوق العاده ای قائل بوده است و چندیئ ب...

متن کامل

شاخصه های ارتباط کلامی در تمثیلات مثنوی

بررسی آثار ارزشمند حوزۀ ادبیات فارسی توسط دانشمندان علوم مختلف و نگارش کتبی در رابطه با ادب و سیاست، روان شناسی، فلسفه، نجوم و ... نشان دهندۀ این نکتۀ مهم است که ادبیّات فقط به حوزۀ احساس و ذوق تعلق ندارد؛ بلکه میدانگاه وسیعی از تجربه­های حسی مبتنی بر واقعیات عینی است. از سوی دیگردر میان شاعران و سخن پردازان فارسی به­ندرت می‌توان همانندی برای مولانا جلال­الدین یافت، که به نقش بی بدیل و تأثیرگذار...

متن کامل

مثنوی طاقدیس و مثنوی معنوی

مثنوی مولوی به عنوان یکی از آثار مشهور عرفانی از دیرباز مرکز توجّه شاعران دیگر بوده است. به همین دلیل، بارها تقلیدهایی از آن صورت گرفته است. یکی از مثنوی‌هایی که به تقلید از آن سروده شده است و از نظر صورت و محتوا شباهت‌هایی به مثنوی مولوی دارد، مثنوی طاقدیس اثر ملاّ احمد نراقی است. این مقاله متضمّن مقایسة این دو مثنوی و نتایج مترتّب بر آن با رویکرد انتقادی است. از نظر عوامل صوری، مقایسة این دو نشان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۵، شماره ۱۹، صفحات ۶۱-۸۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023